Zapiski kardynała Wyszyńskiego to doskonały materiał źródłowy dotyczący historii Polski ale też świadectwo jego świętości - mówiono podczas prezentacja wszystkich, opublikowanych dotąd dziewięciu tomów “Pro memoria” Prymasa Polski. Podczas spotkania, które odbyło się na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie poinformowano, że całość planowana na 27 tomów ukaże się w ciągu 6-7 lat.
W wydarzeniu wzięli udział redaktorzy, członkowie Rady Programowej, a także reprezentanci podmiotów odpowiedzialnych za publikację zapisków prymasa. Jak zaznaczył rektor UKSW ks. prof. Ryszard Czekalski, było to także jedno z ostatnich wydarzeń w Roku Kardynała Stefana Wyszyńskiego na tej uczelni.
Zapiski “Pro memoria” kard. Stefana Wyszyńskiego obejmują okres 1948-1981. Seria wydawnicza jest pierwszą próbą całościowego i krytycznego wydania zapisek – opatrzonego aparatem naukowym obejmującym wstęp, przypisy oraz indeksy.
Bp Jan Kopiec, przewodniczący Rady Programowej wydającej zapiski Prymasa powiedział, że kard. Wyszyński był świadom, że zachowuje dla potomności bardzo ceny materiał, dlatego starał się dokładnie podawać okoliczności spotkań i innych faktów ale też tłumaczyć ich materię.
Bp Kopiec przyznał, że komitet redakcyjny niejednokrotnie zastanawiał się czy publikować wszystkie treści, także takie, które z różnych powodów i w różnych kontekstach, mogą okazać się bolesne. Jednak przeważyło przeświadczenie, iż tak cenne źródło historyczne powinno być wydane w sposób integralny - dodał biskup.
Omawiając prezentowane publikacje bp Kopiec podkreślił, że zapiski Prymasa są nie tylko źródłem historycznym, ale pokazują też człowieka, który odegrał tak ważną rolę w Kościele i państwie, ukazują jego formację, jego służbę, sposób, w jaki był do niej przygotowany.
Historyk prof. Jan Żaryn powiedział, że w polskiej historii istnieje coś takiego, jak kanon polskiej świętości i w ten kanon doskonale wpisuje się Stefan Wyszyński. Prymas korzystał z dziedzictwa historii Polski zarówno w płaszczyźnie rozumienia kontekstu geopolitycznego ale też owo dziedzictwo formowało go jako Polaka i katolika - ocenił prof. Żaryn.
Członek Rady Programowej serii “Pro memoria” wskazywał też, że odwoływanie się do pamięci historycznej pozwoliło kard. Wszyńskiemu wypowiadać się jako człowiekowi suwerennemu. Na przykład był jedynym, który publicznie w 1970 roku mówił o rocznicy bitwy warszawskiej.
“Jeśli w okresie PRL szukamy elity narodu, a więc świadomej, że reprezentuje 1000- letnią historię, to są to tylko polscy biskupi” - podkreślił historyk.
Przewodniczący Zespołu Redakcyjnego dr Paweł Skibiński wskazał, że dzięki zapiskom kard. Wszyńskiego rozumienie PRL nie będzie już takie samo. “Dostajemy bowiem dużą porcję informacji ale też coś wyjątkowego: świadectwo człowieka który w bardzo trudnych czasach pokazuje, co to znaczy sprawczość człowieka ducha w historii” - powiedział prelegent.
Historyk poinformował, że rozpoczęto prace nad niemal wszystkimi niewydanymi jeszcze tomami “Pro memoria”. Właśnie wydano tom 9., zaś ukończenia całego 27-tomowego dzieła wydawniczego można się spodziewać za 6-7 lat.
Podczas spotkania zaprezentowano także najnowszy tom „Kardynał Stefan Wyszyński, arcybiskup gnieźnieński i warszawski. W roku beatyfikacji”, pod redakcją naukową Ewy K. Czaczkowskiej i Edgara Sukiennika.
Prowadząca spotkanie dr Czaczkowska zaznaczyła, że dokładnie 73 lata temu - 16 listopada 1948 roku - papież Pius XII podpisał bullę nominacyjną na arcybiskupa dwóch wielkich metropolii – gnieźnieńskiej i warszawskiej oraz prymasa Polski, wyposażonego w specjalne pełnomocnictwa Stolicy Apostolskiej.
Zainaugurowana w 2017 roku seria wydawnicza jest pierwszą próbą całościowego i krytycznego wydania zapisek – opatrzonego aparatem naukowym obejmującym wstęp, przypisy oraz indeksy.
W naukowym wydaniu dzienników prymasa Stefana Wyszyńskiego Pro memoria uczestniczy sześć podmiotów: Archidiecezja Gnieźnieńska, Archidiecezja Warszawska, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Instytut Pamięci Narodowej, Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego oraz Instytut Prymasa Wyszyńskiego.
Przez cały czas swej prymasowskiej posługi kard. Wyszyński regularnie prowadził osobiste zapiski, zwane przezeń „Pro memoria”. Pierwszy zapis tego zbioru pochodzi z 22 października 1948 roku, a więc z dnia nagłej śmierci kard. Augusta Hlonda; ostatni zaś z 12 maja 1981 roku, dnia 35. rocznicy konsekracji biskupiej, na 16 dni przed śmiercią ich autora. Z tego prawie 33-letniego okresu zachowało się kilkadziesiąt tomów rękopisów.
***
Stefan Wyszyński urodził się w 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem. Po ukończeniu gimnazjum w Warszawie i Łomży wstąpił do Seminarium Duchownego we Włocławku, gdzie 3 sierpnia 1924 roku został wyświęcony na kapłana.
Po czterech latach studiów na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na Wydziale Prawa Kanonicznego i Nauk Społecznych uzyskał stopień doktora.
Podczas II wojny światowej jako znany profesor był poszukiwany przez Niemców. Ukrywał się m.in. we Wrociszewie i w założonym przez matkę Elżbietę Czacką zakładzie dla ociemniałych w Laskach pod Warszawą. W okresie Powstania Warszawskiego ks. Wyszyński pełnił obowiązki kapelana grupy "Kampinos" AK.
W 1946 r. papież Pius XII mianował ks. prof. Wyszyńskiego biskupem, ordynariuszem lubelskim. 22 października 1948 r. został mianowany arcybiskupem Gniezna i Warszawy oraz Prymasem Polski.
W coraz bardziej narastającej konfrontacji z reżimem komunistycznym, Prymas Wyszyński podjął decyzję zawarcia "Porozumienia", które zostało podpisane 14 lutego 1950 r. przez przedstawicieli Episkopatu i władz państwowych.
12 stycznia 1953 r. abp Wyszyński został kardynałem. Osiem miesięcy później, 25 września 1953 r. został aresztowany i internowany. Przebywał kolejno w Rywałdzie Królewskim koło Grudziądza, w Stoczku Warmińskim, w Prudniku koło Opola i w Komańczy w Bieszczadach.
W ostatnim miejscu internowania napisał tekst odnowionych Ślubów Narodu, wygłoszonych następnie na Jasnej Górze 26 sierpnia 1956 r. jako Jasnogórskie Śluby Narodu. 26 października 1956 r. Prymas wrócił do Warszawy z internowania. W latach 1957-65 prowadził Wielką Nowennę przed Jubileuszem Tysiąclecia Chrztu Polski. W latach sześćdziesiątych czynnie uczestniczył w pracach Soboru Watykańskiego II.W okresie rodzącej się "Solidarności" pozostawał ośrodkiem równowagi i spokoju społecznego.
Zmarł 28 maja 1981 r. w uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego. Na pogrzeb kardynała w Warszawie 31 maja przybyły dziesiątki tysięcy ludzi.
Kard. Stefan Wyszyński został beatyfikowany w Warszawie 12 września br.
tk / Warszawa
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz