Stolica cudów i łask (10)

Otoczyła Maryja ziemię polską stolicami cudów i łask, gdzie krzepiła serca, ocierała łzy, uzdrawiała, cieszyła... Aktualnie jest ich w Polsce ponad 600. W wielu z nich wizerunki maryjne są koronowane.

Najświętsza Maryja Panna jest obecna na ziemi polskiej w wierze i tradycji narodu. Obecność ta wyraża się w istnieniu licznych sanktuariów maryjnych. Znaczenie sanktuariów w dziejach narodu polskiego polega na ich oddziaływaniu i kształtowaniu ducha pobożności wśród wiernych, którzy pielgrzymują do miejsc wybranych, naznaczonych Bożą obecnością. Powstawały one w różnych okolicznościach i z różnych przyczyn. Jedną z najczęstszych stanowiły niezwykłe łaski, np. uzdrowienia otrzymywane przez wiernych modlących się przed wizerunkiem Matki Bożej.

Prymas Stefan Wyszyński w czasie jednej z homilii koronacyjnych powiedział: "Jakby wieńcem obronnych stanic kresowych otoczyła Maryja ziemię polską stolicami cudów i łask, gdzie krzepiła serca, ocierała łzy, uzdrawiała, cieszyła. Od dalekiej północy począwszy, gdzie czuwa "Gwiazda Morza" polskiego - Maryja Swarzewska, poprzez Tucholę, Chełmno, Gostyń, Jasną Górę, Gidle, aż po Piekary, gdzie lud śląski pieśnią maryjną broniąc mowy ojczystej, poprzez morze krwi przebijał się do wolnej Polski"; a dalej: "(...) szlakiem południowym - od Kalwarii Zebrzydowskiej, poprzez stolicę Pani Podhala - Maryi Ludźmierskiej, poprzez Tuchów, aż po Jazłowiec, gdzie rozkazy wydaje "Hetmanka Jazdy Polskiej", ukoronowana przez rycerstwo polskie, które każdego roku meldowało się konno, zbrojnie, orężnie swej Pani, wdzięczne za serce okazane żołnierzykowi w jazłowieckiej potrzebie kresowiaków; od stóp Maryi Latyczowskiej, Wygnanki Świętej, które w katedrze łuckiej przytułek i należną cześć znalazła, aż ku stolicy Wielkiej Księżnej Litewskiej, "co w Ostrej świeci Bramie". A sercem serc - Jasna Góra! Stąd płynie moc".

W sanktuariach przy wizerunkach Matki Bożej umieszczano wota, zdobiąc ołtarze, sukienki, a w księgach łask i cudów zapisywano świadectwa ludzkich historii. Szczególny wyraz czci stanowią koronacje maryjnych wizerunków. Są one urzędowym i uroczystym uznaniem przez kościół łask i cudów, którymi te wizerunki słyną. Długi ciąg koronacji otwiera Częstochowa. Na Jasnej Górze 8 września 1717 r. miała miejsce koronacja obrazu Matki Bożej Królowej Polski koronami ofiarowanymi przez papieża Klemensa XI. W następnej kolejności koronowano w Polsce obrazy wsławione cudami w Trokach na Litwie, w Kodniu na Podlasiu, w Sokalu, w Podkamieniu i w wielu innych miejscowościach. Częstochowska koronacja obrazu Królowej Polski miała szczególnie wielkie znaczenie dla zachowania jedności narodu rozdartego później przez trzy sąsiadujące z nim wrogie kraje. Podczas długiej niewoli narodowej Polacy przedzierali się przez graniczne kordony, aby moc wytrwania czerpać przed obliczem Maryi - Królowej Polski.

Do tej szczególnej roli sanktuariów jako miejsc odnowy wiary oraz do uroczystego koronowania wizerunków maryjnych powrócił po II wojnie światowej prymas Wyszyński. Miał on głębokie przekonanie, że właśnie te miejsca będą w przyszłości kształtować polską religijność i moralne oblicze narodu. W czasie swej pasterskiej posługi (1946-81) koronował 47 obrazów i figur Matki Najświętszej. To rzecz bezprecedensowa, jeśli chodzi o liczbę, choć od XVII wieku koronuje się obrazy w różnych krajach.

Z inicjatywy Instytutu Prymasa Wyszyńskiego w 2014 r. powstała oryginalna kolekcja 47 wizerunków Matki Bożej namalowanych w ciągu 5 lat przez Bożenę Aleksy z Warszawy. Powstała z nich wystawa pt. "Królowa Polski o wielu obliczach", która od kilku lat nawiedza kościoła w Polsce, ukazując Prymasa Tysiąclecia jako wielkiego czciciela i piewcę tajemnicy Maryi.

Źródło: Helena Teresa Kupiszewska - Instytut Prymasa Wyszyńskiego, Stolica cudów i łask, w: Niedziela nr 40/2020, s. 15.